Misterium umierania - "Odgłosy robaków. Zapiski mumii"

Niezmiernie trudno jest pisać o filmach, które spłycają oddech, ale tego filmu nie można pominąć, zupełnie wykracza poza granice filmowych gatunków.

Przejmujący, smutny, mroczny, a przy tym tak jakoś niewyobrażalnie piękny w tym smutku. Film oglądany ze ściśniętym gardłem, bez egzaltacji nieraz trwale wpisanej w tematykę śmierci.
Gdzieś pośrodku lasu, miejscu tak pięknym, że warto je wybrać na śmierć, w szałasie, pośród przyrody umiera powoli człowiek…

Postanowił się zagłodzić i opisać tę drogę samounicestwienia, by w tym jego nieważnym życiu, choć ta ostatnia podróż nabrała znaczenia. Nie wiemy o nim zbyt wiele, kim jest, dlaczego wybrał śmierć zamiast życia, możemy tylko szeptem dopowiadać sobie, że przytłoczył go bezsens dalszej egzystencji. Wiemy, że towarzyszy mu jak cień, który zawsze podąża za nami i nie sposób się od niego uwolnić – samotność. Zabiera ze sobą książki i radio. Odtąd każdy dzień tej naznaczonej cierpieniem wędrówki w jedną stronę obserwować będzie przyroda – kwitnąca roślinność, uderzające o szałas krople deszczu niczym anioły, podlewające ogród, silne podmuchy zabłąkanego gościa - wiatru, przebłyski słońca, uwijające się pracowicie mrówki, pająk misternie tkający pajęczynę. Gdzieś obok toczy się życie…niezakłócony niczym ruch, niezależne i tak nieświadomie bezwzględne wobec ludzkiego konania. Oglądam i zastanawiam się, czy może właśnie wtedy ten świat jest tak wyjątkowo realny, gdy nic nie zaburza tej percepcji, gdy drgnienie, najmniejszy szelest, czujemy każdą cząsteczką ciała, tak że bardziej już chyba nie można. Kiedy opada się z sił i nieruchomo leży czekając na śmierć ten leśny świat nabiera zupełnie innego znaczenia i nawet komar wpijający się w szyję może stać się przyjacielem.

Tajemnica śmierci…prędzej czy później przyjdzie nam się z nią zmierzyć. Wszelkie ziemskie wyobrażenia na ten temat kończą się zawsze w momencie ostatniego tchnienia. I choć ten świat tak bardzo celebrujący życie, oparty na fundamencie wiedzy, ma coraz mniej zagadek do rozwiązania, za to coraz więcej gotowych, podobno sprawdzonych recept jak żyć, to jednak w tym momencie pojawia się niezapisana tablica, którą kiedyś każdy z nas zapełni własnym doświadczeniem. Ale już nie zapisze, nie przekaże dalej potomności, bo to ten świat, który chłoniemy tak bardzo namacalnie, zmysłowo, dla nas bezpowrotnie się skończy.

Bohater czeka na tę śmierć wyjątkowo długo, dłużej niż założył. Tak jakby można było wybrać chwilę, w której na zawsze zatrzasną się za nami drzwi. Sekundy toczą się leniwie jak minuty, biegną, nie, pełzną wolno, kiedy czeka się na śmierć. Oczekuje jej jak wybawienia, i odkrywa, że ciało to za mało, że umysł do końca nie chce się poddać i ten wygłodzony, ale zarazem wyostrzony zmysłami świat wypełnia się myślami i wizjami przyszłego życia, choć przecież nie wierzy, stąd cierpienie wydaje się daremne. Pojawiają się sny, które odzwierciedlają wszystko i lęk i nie opartą na wierze, ale przecież wciąż obecną nadzieję. Niepokój niemal namacalny, bo jeśli za tą granicą nie ma już niczego, a może jej przekroczenie nie uwalnia od cierpienia i nie czeka na nas przewoźnik, który zabierze nas z nurtem spokojnej rzeki, która zmywa przeszłość i otwiera nas na to, co nowe? I tląca się słabo nadzieja, nawet gdy nie wierzymy, że tam czeka ktoś, kto przyjmie nas z otwartymi ramionami, przytuli, uleczy rany, że nie będziemy sami.

I choć z taką pieczołowitą drobiazgowością dzień po dniu autor pamiętnika potrafi opisać, wyrazić sygnały, jakie wysyła mu umęczone ciało, to jakoś niejasno, mgliście rysuje się wizja, co dalej po przekroczeniu tej kruchej granicy między życiem a śmiercią. A w ostatecznym rozrachunku jest tylko to małe światełko w tunelu i morze pełne ludzi zdążających na spotkanie z wiecznością.

Śmierć w samotności…- studium odchodzenia dzień po dniu, film niezwykły, z artystyczną wizją wzbijającą się ponad prozaiczną, choć poruszającą treść pamiętnika i pełną nostalgii muzyką Bacha. Również i dlatego, że jest coś pociągającego, coś co trudno do końca zdefiniować, w tym szaleńczym, hipnotyzującym, całkowitym zatraceniu się.

Charakter tej opowieści, jej może nawet niezamierzony mistycyzm, wizualnie pięknie przedstawiony świat odwróconego porządku, poprzetykany wizjonerskimi obrazami zostały utkane po prostu po mistrzowsku. Myślę, że nie ma ludzi, których pozostawi obojętnymi.