Kosmici w Iranie

4 listopada 1979 roku ponad milionowy tłum Irańczyków z bojówkami studenckimi na czele wdarł się na teren ambasady USA w Teheranie. Nieoczekiwanie, zwykłe antyamerykańskie zamieszki przeradzają się w śmiertelną rozgrywkę, której ofiarą pada 62 pracowników ambasady. Amerykanie przez 444 dni irańskiego więzienia pozostają sami ze sobą w nierównej walce przeciwko oprawcy w kraju, w którym rewolucja unicestwiła wszelkie prawo. Świat staje na krawędzi wojny. Ale co, jeśli liczby się nie zgadzają? Jeśli szóstce Amerykanów cudem udało się uciec z ambasady i tymczasowo ukryć? Ich odnalezienie jest kwestią czasu, a jedynym wyjściem pozostaje przeprowadzenie jednej z najbardziej brawurowych ewakuacji w historii CIA.

Wszyscy wiemy jak to się skończy, a zainteresowani bez trudu znajdą szczegóły dotyczące "Kryzysu irańskiego". Jakby tego było mało, film powstał w oparciu o świeżo opublikowaną książkę byłego agenta Antonio Mendeza, który relacjonuje całą historię z pierwszej ręki. Zadanie niełatwe do sfilmowania, ale Affleckowi udaje się mu sprostać. Może jednak dlatego, że film nie tyle jest na faktach oparty, co nimi zainspirowany.

Agent CIA Mendez (Affleck) wyrusza w samobójczej misji na ratunek Amerykanom ukrywającym się w kanadyjskiej ambasadzie na terenie Teheranu. Nosi trencz, ma niewielką walizkę i plan tak absurdalny, że aż możliwy do zrealizowania. Jedyną możliwością ocalenia nie jest zapierająca dech w piersiach akcja ratunkowa Delta Force, ale zwykła zmiana tożsamości i ucieczka rejsowym samolotem. Cała szóstka ma zostać ekscentryczną ekipą filmową szukającą plenerów do swojej nowej kosmicznej produkcji science-fiction w miejscu tak uroczym jak Iran. Brzmi niczym żart, ale zdarzyło się naprawdę i uratowało ludzkie życie.

Tak wyglądają z grubsza powiązania filmu z rzeczywistością. Cała reszta szczegółów jest natomiast dowolną interpretacją przekształcającą fakty w sensacyjny film szpiegowski. Stosunkowo przeciętną dramaturgicznie i nie obfitującą w wiele wydarzeń książkę Mendeza potraktowano zupełnie swobodnie dobudowując ogrom sytuacji kompletnie zmieniających rzeczywistość. I bardzo dobrze, bo dzięki temu dostajemy akcję, napięcie, bohaterskość a nawet ironiczne poczucie humoru.

Film od początku stara się trzymać widza w napięciu. Pośpieszne sceny, akcja dynamicznie pędząca do przodu, poczucie osaczenia, wszystko pięknie ale naprawdę nie wiem jakim sposobem to napięcie w ogóle powstało (chociaż jest! W dodatku nie mały). Zarówno bohaterowie jak i wydarzenia, w których biorą udział są na wskroś przewidywalni i nie wybiegają poza utarty sensacyjny schemat. Nie ma za to krwi tryskającej strumieniami za głównym bohaterem, jak to miało miejsce np. w przypadku Neesona-terminatora w Uprowadzonej 2 (podobne orientalne klimaty). W ogóle, jakby się trzeźwiej przyjrzeć, niewiele w tym filmie jest. No może poza humorem.




Kompletnym dla mnie zaskoczeniem była tak często stosowana przez twórców ironia (w książce jej brak). Świetne branżowe nawiązania zarówno do CIA jak i Hollywood bywają naprawdę powalające i dostarczają konkretną porcję rozrywki wchodząc w owe środowiska od podszewki. Już sama postać Johna Goodmana powinna mówić sama za siebie. Humor skutecznie studzi emocje często wchodząc w paradę tragizmowi związanemu z porwanymi i szczerze mówiąc zaskarbia sobie większość mojej umiarkowanie zajętej uwagi. Jego konwencja nadałaby się na zupełnie oddzielny film!

Operacja Argo Afflecka to przyzwoite kino sensacyjne. Budzi umiarkowane emocje, co sprzyja przyjemnemu, choć niezbyt uważnemu oglądaniu polecanemu ludziom lubiącym podobne rozrywki. Na pewno dziwi zastosowanie takiej ilości humoru w tematyce śmiertelnie poważnej. Zamiast wciskającego w fotel thrillera albo sensacyjnej powiastki szpiegowskiej tworzy się syntetyczne "coś" spowalniające akcję oraz zdecydowanie ocieplające i tak ostrożnie stawiany wizerunek Iranu. W każdym razie trzeba docenić odwagę twórców tworzących film o takiej tematyce w sytuacji coraz większej beznadziei na linii Teheran-Waszyngton. I docenić należy jeszcze jedno - film okazał się o niebo lepszy od literackiego pierwowzoru, i choć nie wyszedł rewelacyjnie, ma za to u mnie zdecydowany plus.