Besouro Manganga był postacią autentyczną. Naprawdę nazywał się Manoel Henrique Pereira i pochodził z Brazylii. Jego niesamowite umiejętności, zwinność i dar zmiany w żuka, którą rzekomo posiadał, uczyniły go legendą już za życia. Zaś na temat jego śmierci krążą mity, podsycające jeszcze bardziej niemal mistyczną aurę otaczającą jego osobę. Jednak film "Besouro" jest raczej opowieścią o idei łączącej ludzi, wyrażających siebie poprzez capoeire - bardzo taneczną i rytmiczną sztukę walki, opartą głównie na kopnięciach. Jest też próbą spojrzenia na historię niewolnictwa w Brazylii w początkach XX wieku.
Dla osób niezaznajomionych z kulturą i specyfiką ludzi żyjących w tamtym miejscu i czasie film może wydać się pretensjonalny i naiwny, jednak pokazuję on koloryt i ducha tych, którzy skazani na ciągłe zmaganie o swoja tożsamość i prawa, nie tracili nadziei i pasji. Dla niewolników, traktowanych brutalnie i bez szacunku, capoeira stała się manifestem i próbą poszukiwania drogi do wolności. Zaś legendy opiewające bohaterów, takich jak choćby Besouro, dawały kolejnym pokoleniom nadzieje na zmianę ich ciężkiego losu.
Sam film jest sprawnie zrealizowany i ciekawie sfotografowany. Widać chęć twórców do skorzystania z możliwości, które daję 3D. Scenariusz nawiązuje też do wierzeń i sposobu rozumienia capoeiry, jej mistycyzmu i symboliki. Muzyka czerpiąca z korzeni wciąga i uzupełnia wielobarwne kadry, jednak parokrotnie niepotrzebnie wplatane są współczesne utwory, zupełnie gubiące klimat opowiadanej historii. Sam zaś bohater jest wyidealizowany, co niekoniecznie przypada do gustu, jednak oddaje to, jak był odbierany. Szkoda tylko, że tak plastyczna sztuka walki nie doczekała się efektownej prezentacji, której jest warta - film nie jest pozycja dla miłośników "kina kopanego". Nie uświadczymy w nim niesamowitych kombinacji ciosów i mistrzowskich pojedynków.
Dla ludzi chcących dowiedzieć się czegoś o tamtejszej kulturze, kontekstach społecznych i idei związanej z capoeirą, film wart zobaczenia. Zaś dla miłośników akcji czy suspensu pozycja niekoniecznie warta uwagi.
Aílton Carmo
Besouro
