Nad Niemnem (1987)
"Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej zaczęło wychodzić w odcinkach "Tygodnika Ilustrowanego" w 1887 r. Pisane było niejako na zamówienie społeczne, w związku z dwudziestą piątą rocznicą powstania styczniowego i od razu zyskało rzesze zwolenników. Umieszczając akcję powieści około roku 1885, zawarła w niej autorka zróżnicowany obraz nadniemeńskiej szlachty w obliczu nowych, popowstaniowych warunków politycznych i społeczno-ekonomicznych. Powieść, opisująca dzieje rodów Korczyńskich i Bohatyrowiczów, wzywała do wierności ziemi i przeszłości, gloryfikowała patriotyczną ofiarność i ideowe dziedzictwo minionych lat, głosiła niezachwianą wiarę w siłę i wartość człowieka. Po ponad stu latach dzieło Orzeszkowej nie budzi już takich emocji, choć nadal jest czytane. Przeniesione na ekran przez Zbigniewa Kuźmińskiego "Nad Niemnem" niesie ze sobą klimat uspokojenia, pojednania i optymizmu, obraz harmonii urokliwego świata a'la Chełmoński, daje chwile zapomnienia i wzruszenia. Twórcy zawierzyli całkowicie Orzeszkowej, zachowując strukturę narracyjną powieści, a nawet dialogi i drobne szczegóły. Scenarzysta Kazimierz Radowicz wykonał iście benedyktyńską pracę, chcąc ukazać na ekranie możliwie wiele powieściowej fabuły, choć, oczywiście, wątek miłości Justyny i Jana wysunął się na plan pierwszy. (filmpolski.pl)
Obsada:
- Iwona Pawlak Justyna Orzelska
- Adam Marjanski Jan Bohatyrowicz
- Marta Lipinska Emilia Korczynska
- Janusz Zakrzenski Benedykt Korczynski
- Bozena Rogalska Marta Korczynska
- Michal Pawlicki Anzelm Bohatyrowicz
- Zbigniew Bogdanski Orzelski
- Jacek Chmielnik Zygmunt Korczynski
- Ewa Decówna Teresa Plinska
- Edmund Fetting Darzecki
- Marek Herbik Witold Korczynski
- Renata Husarek Jadwiga Domontówna
- Irena Kownas Starzynska
- Renata Kretówna Marynia Kirlowa
- Malgorzata Nowak Elzunia Bohatyrowicz
- Jerzy Zygmunt Nowak Fabian Bohatyrowicz
- Maria Nowotarska Andrzejowa Korczynska
- Andrzej Precigs Teofil Rózyc
- Andrzej Szacillo Starzynski
- Ewa Wencel Klotylda Korczynska
- Jerzy Block Janina Domontówna's grandfather
- Zofia Ciesielska-Tomaszewska
- Jacek Godek
- Ewa Herbik
- Juliusz Lubicz-Lisowski Mezczyzna w salonie Korczynskich
- Zofia Plewinska
- Magdalena Scholl Anatolka
- Marek Sosnicki Franciszek Jasmont
- Franciszek Utko
- Eugeniusz Walaszek Rzadca majatku Korczynskich
- Jan Prochyra Boleslaw Kiro
Nie mogę tego filmu ocenić w jakiś sensowny sposób, bo książka była tak strasznym przeżyciem, że wszystko co zawiera Orzelskich i Korczyńskich przyprawia mnie o mdłości.