Nikodem Dyzma (1956)
Reżyseria:
Jan Rybkowski
Odstawiony we frak bezrobotny nędzarz Nikodem Dyzma stara się o pracę fordansera w warszawskim nocnym lokalu. Jednak właściciel oświadcza, że Dyzma jest prowincjuszem i nie daje mu angażu. Szczęśliwym trafem Dyzma znajduje na ulicy zaproszenie na bal wyższych sfer. Idzie tam z zamiarem oddania zaproszenia właścicielowi, licząc na suty napiwek. Przez omyłkę służący biorą go za ważnego gościa i wpuszczają na raut. Tam chamskie zachowanie Dyzmy otwiera mu drzwi do oszałamiającej kariery.
Obsada:
- Adolf Dymsza Nikodem Dyzma
- Urszula Modrzynska Zula
- Tadeusz Gwiazdowski Gabrys
- Kazimierz Fabisiak Leon Kunicki
- Ewa Krasnodebska Nina Kunicka
- Lech Madalinski Col. Waclaw Wareda
- Andrzej Bogucki Minister Wladyslaw Jaszunski
- Edward Dziewonski Jan Ulanicki
- Stanislaw Milski Owsik
- Kazimierz Wilamowski Director Terkowski
- Tadeusz Fijewski Inspector Jarec
- Halina Dobrowolska Kunicki's Daughter
- Zygmunt Chmielewski Chairman Artur Rakowiecki
- Krystyna Ciechomska Rakowiecka
- Jerzy Bielenia Wokalista
- Antoni Biliczak
- Boleslaw Bolkowski Starszy człowiek
- Seweryn Butrym Editor
- Adam Daniewicz
- Edmund Fetting Guest
- Aleksander Gassowski Prime Minister
- Urszula Halacinska
- Zbigniew Jablonski Director Wandryszewski
- Emil Karewicz Commisar Melonek
- Lidia Korsakówna Prostitute at Restaurant
- Stanislaw Kwaskowski Mężczyzna
- Barbara Leleniewska
- Malgorzata Lorentowicz Dobicinska
- Karol Leszczynski
- Zdzislaw Lubelski Restaurant Owner
- Ludmila Laczynska Countess Koniecpolska
- Jan Lopuszniak
- Helena Makowska Countess Czarska
- Józef Matuszewski
- Jerzy Michalewicz
- Henryk Modrzewski Clerk
- Leon Niemczyk Mr. Cox's Interpreter
- Maria Nowotarska
- Janina Niczewska
- Wladyslaw Osto-Suski
- Kazimierz Pawlowski Mr. Cox
- Eugeniusz Solarski
- Jarema Stepowski President's Messenger
- Wladyslaw Staszewski
- Janusz Sciwiarski
- Wanda Stanislawska-Lothe Lady at Company
- Tadeusz Somogi Lieutenant
- Zofia Szancerowa
- Józef Teryks
- Wladyslaw Olszyn
- Jerzy Walden
- Lidia Wysocka Lieutenant
- Kazimierz Wichniarz Wareda's Man
- Stefan Witas
- Zygmunt Zintel Ignacy
- Stanislaw Bareja Kunicki's Valet
- Ryszard Filipski Thief
- Eugenia Herman Dyzma's Secretary
- Katarzyna Laniewska Girl under the Bridge
- Czeslaw Lasota Bystander
- Teresa Lipowska Thief's girlfriend
- Gustaw Lutkiewicz Policjant
- Roman Polanski Boy at Hotel
- Ryszard Ronczewski Man on the Street
- Mieczyslaw Stoor Man at Bar
- Zdzislaw Szymanski Drunk
- Tadeusz Teodorczyk Bank Watchman
- Edward Wichura Reporter
Jak Adolf Dymsza wypada w porównaniu z Wilhelmim? Wypada... inaczej, bo i "Nikodem Dyzma" oparty jest na powieści dość luźno, w przeciwieństwie do późniejszej produkcji odcinkowej. Nie obeszło się także bez ważnej różnicy charakterologicznej: W serialu (i w książce) Dyzma jest prowincjonalnym, burkliwym prostakiem, w filmie natomiast -- wielkomiejskim, wyszczekanym cwaniaczkiem. Wcześniejszego "Nikodema Dyzmę" ogląda się niezgorzej, chociaż stawiać go obok tego późniejszego na pewno nie należy.
Świetna rola Adolfa Dymszy, film obejrzany z przyjemnością.