Life is a Cabaret, old chum!

Niełatwo pisać o filmie, który się uwielbia, widziało wielokrotnie i zna niemal na pamięć. Tym bardziej, że jest to musical, więc się w snobistycznych kręgach nim nie pochwalę. Jak wiadomo filmy muzyczne są nic niewarte. Porażają infantylnością, prostotą i nie wiadomo czym jeszcze, w każdym razie są be. Jeżeli tak myślicie to obejrzyjcie "Kabaret" (i "Cały ten zgiełk" do kompletu), jest to doskonały przykład przeczący tezie, że film z tego gatunku musi ograniczać się do prostej historii miłosnej okraszonej muzyką.

Wjeżdża pociąg, rozpoczyna się akcja. Niemcy, rok 1931, czas gdy Republika Weimarska zaczyna się chwiać w posadach. Brian, młody Brytyjczyk, przyjeżdża do Berlina. Znajduje mieszkanie w pensjonacie, w którym mieszka też Sally Bowles - Amerykanka, szukająca szczęścia w Europie. Ta para jest jak ogień i woda, odmienne charaktery, pochodzenie, wychowanie, doświadczenia życiowe. Przypadkowo wylądowali w obcym mieście i to ich do siebie zbliża. "Kabaret" jest zbudowany na zasadzie kontrastu, w ten sposób zestawione zostały charaktery postaci, ale też zewnętrzny spokój w Niemczech z podskórnym, społecznym napięciem, które już za chwilę wybuchnie nazizmem.

Liza Minelli w roli Sally Bowles

Najciekawszą bohaterką jest Sally Bowles. Nie jest może zbyt piękna, ale ma talent i determinację, to jednak za mało by zrobić karierę, nawet w kraju wielkich możliwości - Stanach zjednoczonych. Wyjeżdża więc do Niemiec, gdzie występuje w podrzędnym klubie (Kit Kat) licząc, że już jutro los się odmieni, spotka jakiegoś wpływowego człowieka, który wreszcie ją odkryje. Mimo niespełnionych ambicji wciąż cieszy się życiem, stara się uzyskać z niego jak najwięcej. Żyje jak może najpełniej. Jej postać jest nieco przerysowana, kabaretowa, ale jak ma się zachowywać dziewczyna, która twierdzi, że "życie jest kabaretem"? Liza Minelli stworzyła wspaniałą kreację, jedną z najlepszych jakie widziałem, hipnotyzuje widza, niepodzielnie króluje na ekranie. Widać, że wcześniej występowała w teatrze, świetnie prezentuje się zarówno w scenach dramatycznych jak i znakomicie śpiewa. Nie można jej było nie dać oscara.

Reszta obsady też prezentuje wysoki poziom, co prawda Michael York jest nieco drewniany, jak to on, ale nieźle się to sprawdza przy tak skonstruowanym bohaterze (flegmatyk ukrywający swoje uczucia). Na uwagę zasługuje Joel Grey w roli surrealistycznego konferansjera, który w aktorskim wyścigu ściga się z Lizą Minelli. Wcielił się w demonicznego wodzireja, wiodącego do tańca na wulkanie. Poprzez swój makijaż przypomina smutnego błazna, ale też śmierć - przewodniczkę totentanz.

Joel Grey

Największym atutem filmu Boba Fossa są piosenki, znakomicie wykonane i zaaranżowane, ale co najważniejsze zawsze są po coś. Nie ma tutaj takich sytuacji, że nagle bohaterowie zaczynają śpiewać nie wiadomo o czym, tak jak to miało miejsce w "Deszczowej piosence", gdzie śmiertelnie nudny i straszliwie długi numer o Broadwayu psuje cały film. W "Kabarecie" występuje wyraźny podział na rzeczywistość i scenę. Przeplatają się ze sobą, muzyczne numery odbijają rzeczywistość, czasem ją wykrzywiają, niekiedy sublimują, wszak życie jest kabaretem, a kabaret życiem. W tym dziele nie ma właściwie ani jednego słabego numeru, rozpoczyna się mocnym "Willkommen", który dobrze wprowadza w nastrój całości i wysoki poziom utrzymany jest do samego końca.
Jest tylko jedna piosenka wykonana poza Klubem Kit Kat i to chyba najbardziej istotna. Chodzi o "Tomorrow Belongs To Me". Sielankowa scena w wiejskiej knajpie zostaje "zaatakowana" faszystowską pieśnią. Zgromadzeni ludzi podchwytują ją i śpiewają chórem. To zbiorowe uniesienie jest naprawdę przerażające przez swój autentyzm, widać uniesienie, wiarę i żarliwość tych ludzi.

"Kabaret" powoli, delikatnie wprowadza nas w świat Trzeciej Rzeszy. Wszystko wydarzy się jutro, zawsze jutro. Mimo komediowych akcentów (świetna scena angielskich konwersacji) i wątku miłosnego cały film przesiąknięty jest przeczuciem nadchodzącej katastrofy. Szczęście zawsze podszyte jest przyszłą tragedią. Żyd, który ujawnił pochodzenie, by poślubić dziewczynę, którą kocha, w niedalekiej przyszłości trafi wraz z ukochaną do obozu. Jednak jeszcze nie czas na to, trzeba się bawić, tak długo jak się tylko da.

Bob Fosse stworzył film genialny, perfekcyjny w każdym aspekcie, jeden z kilku, które, przynajmniej dla mnie, są bliskie doskonałości. Świetny technicznie, fantastycznie zagrany, pokazujący narodziny faszyzmu w niezwykłej formie. To dzieło ma tylko jedną wadę, w Polsce jest niedostępne na DVD (nie liczę wersji z holenderskimi napisami).