Bonnie i Clyde / Bonnie and Clyde

Na ekranie widać stare fotografie. Zdjęcia w kolorze sepii zmieniają się w rytm głośnych trzasków migawki aparatu fotograficznego. Wyglądają jak fotki rodzinne wykonane we wnętrzu domu czy w ogrodzie. Wśród nich pojawia się fotografia trzech mężczyzn klęczących ze strzelbami wymierzonymi w stronę kamery. Może kolejny trzask nie jest już dźwiękiem migawki, lecz odgłosem wystrzału. Zresztą pojawiające się między zdjęciami czarne tło zapełnia się białym napisem "Bonnie and Clyde" szybko zmieniającym kolor na krwawoczerwony. A potem obok fotografii białe litery informują, że Bonnie Parker przed rozpoczęciem kariery kryminalnej pracowała w kawiarni, a pochodzący z rodziny biednych farmerów uprawiających nieswoją ziemię Clyde Barrow po dwuletnim pobycie w więzieniu za napad z bronią w ręku na stację benzynową został wypuszczony za dobre sprawowanie.

Bonnie poznaje Clyde'a, gdy próbuje on ukraść samochód jej matki. Ta znajomość w mgnieniu oka przybiera znamiona wzajemnej fascynacji o prawdziwie seksualnym zabarwieniu. Czerwone usta Bonnie obok fallicznie wyglądającej szyjki butelki coca-coli, między zębami Clyde'a stercząca ku górze zapałka, lufa pistoletu na wysokości jego bioder doświadczająca delikatnego dotyku jej palców - wszystko to budzi wyraźnie seksualne skojarzenia. Potem jest już tylko napad na sklepik spożywczy i ucieczka kradzionym samochodem zakończona gdzieś za miastem wśród traw i drzew czułymi uściskami i pocałunkami, gdzie seksualne podniecenie zderza się brutalnie z jego psychiczną impotencją. To stanowi początek ich burzliwego związku wypełnionego napadami na banki, sklepy i stacje benzynowe oraz kradzieżami samochodów. Wkrótce dołączają do nich CW Moss - pracujący na stacji benzynowej mechanik-amator o usposobieniu tępaka oraz Buck - starszy brat Clyde'a ze swoją żoną Blanche. Niestety, jeden z napadów na bank kończy się zastrzeleniem dyrektora placówki. Odtąd ich życie składa się z ciągłych ucieczek przed pościgiem, strzelania do stróżów prawa i poszukiwania nowych kryjówek. Wkrótce Buck ginie w strzelaninie, Blanche zostaje schwytana, a ojciec Mossa zdradza miejsce ich pobytu i uczestniczy w zorganizowaniu zasadzki, w której Bonnie i Clyde zostają zastrzeleni.

Pozornie jest to typowy film gangsterski z dokonującymi rozbojów bandytami i ścigającymi ich policjantami. Jednak konwencja gatunku zostaje odwrócona do góry nogami. Sympatia widzów pozostaje po stronie kryminalistów - młodych ludzi pozbawionych przez społeczeństwo i kryzys ekonomiczny perspektyw normalnego życia. Prawo jest nierówne wobec różnych członków społeczności, a jego przedstawiciele tępi i bezduszni, kierujący się w postępowaniu raczej chęcią zysku i rozgłosu niż poczuciem sprawiedliwości. W rzeczywistej historii Clyde trafia do więzienia za opóźnienie oddania na czas wynajętego samochodu, a w areszcie jest regularnie wykorzystywany seksualnie przez współwięźnia. W oczach społeczeństwa jest więc przestępcą i pedałem, chociaż staje się nimi z powodu kiepskiego prawa, a nie zamiłowania do zbrodni czy seksualnej dewiacji. Wątek seksualny jest więc w filmie niezmiernie ważny, mimo że wydarzenia na ekranie nie stanowią wiernej kopii prawdziwych faktów. Napięcie seksualne niemal wisi w powietrzu, a nie znajdując spełnienia owocuje agresją. Kiedy pod koniec filmu dochodzi wreszcie do spełnienia, następnego dnia kochankowie zostają zabici. Warto zwrócić uwagę, że mimo wypełnionej erotyzmem atmosfery brak w filmie pokazania jakiejkolwiek sceny seksu, a jedyne ujęcia oceniane przez cenzurę to pocałunki i ukazanie nagiej postaci Bonnie za matową szybą okna. W zamian wielokrotnie widać strzelaniny, zabijanych ludzi i spływającą krew. W końcowej scenie pokazywanej w zwolnionym tempie bohaterowie zostają dosłownie poszatkowani strzałami z broni palnej, a ruchy ich ciał przypominają makabryczny taniec.

Nic dziwnego, że takie zdjęcia zostały nagrodzone Oskarem. Nagroda ta została przyznana również Estelle Parsons za rolę Blanche. Świetnie grają też inni aktorzy: Faye Dunaway jako Bonnie, Warren Beatty jako Clyde, Gene Hackman jako Buck i Michael Pollard jako Moss. Słabo wypada przy nich Mabel Cavitt w roli matki Bonnie. Natomiast mocnym punktem są kostiumy i scenariusz. Mimo braku zgodności z faktami historycznymi uzyskano znakomitą stylizację prezentowanej epoki. Nie przeszkadzają w tym nawet drobne nieścisłości np. film oglądany w kinie przez bohaterów po niefortunnym napadzie na bank to "Gold Diggers" został nakręcony w roku 1933, a więc nie mógł być pokazywany w 1931.

Akcja "Bonnie i Clyde" jest ciekawa i wartka. Można ten film polecić zarówno szerokiej publiczności, jak i koneserom kina. A co najbardziej pozostaje w pamięci po obejrzeniu "Bonnie i Clyde"? Chyba świadomość, że przemoc może być piękna.